Zorgt overgewicht op jonge leeftijd voor een hoger darmkankerrisico?

Overgewicht op jonge leeftijd – zelfs bij geboorte – kan samenhangen met een verhoogd risico op darmkanker later in het leven. Postdoc Moniek van Zutphen van de WUR-afdeling Humane Voeding & Gezondheid onderzocht dit verband als een van de eersten. 

Het effect van overgewicht op jongeren

Van Zutphen onderzocht naar het verband tussen overgewicht in de jeugdjaren en darmkanker op latere leeftijd. “We wisten al dat overgewicht bij volwassenen samenhangt met darmkanker. Nu wilden we weten wat het effect is van overgewicht in jongere levensfasen.” 

Internationaal panel beoordeelt onderzoek 

De Wageningse postdoc bundelde bestaande onderzoeksresultaten, analyseerde het verband voor verschillende leeftijdsgroepen. Ze voerde het onderzoek uit in samenwerking met het World Cancer Research Fund (WCRF). Een internationale panel van dat fonds, bestaande uit onderzoekers uit onder meer uit Amerika, Engeland en Nederland, beoordeelde de bewijskracht van haar analyses. Ze vonden het bewijs overtuigend en gaven daarom de classificatie ‘sterk’.

Twaalf procent hoger risico

Van Zutphen keek naar geboortegewicht en de levensfasen kind, tiener en jongvolwassen (18-25 jaar) en onderstreept het belang van overgewichtpreventie vanaf jonge leeftijd. 

“Elke 1000 gram boven op een geboortegewicht van 3000 gram hangt samen met een verhoogd risico op darmkanker van negen procent." Bij jongvolwassen stijgt het risico met twaalf procent per vijf bmi-eenheden bovenop een bmi van 18,5”, aldus Van Zutphen.

Kanttekening

Universitair hoofddocent Dieuwertje Kok, nauw betrokken bij dit onderzoek, plaatst wel een kanttekening. “We zien sterke verbanden, maar kunnen op basis van deze data niet stellen dat overgewicht op jonge leeftijd direct darmkanker veroorzaakt.”

Wel zegt Kok dat het kan dat gewicht op jongere leeftijd samenhangt met andere risicofactoren op latere leeftijd. “In dat geval speelt misschien juist het gewicht op volwassen leeftijd, of het verloop van gewicht gedurende het leven, een belangrijke rol.”

Vertrekpunt voor vervolgonderzoek

Volgens Kok vormen de resultaten vooral een vertrekpunt voor verder onderzoek. “We willen nu beter begrijpen op welke manier factoren zoals hormonen, genen, omgeving of leefstijl de gevonden relaties kunnen verklaren.” Kok benadrukt dat het hebben van een baby met een hoger geboortegewicht, is – in deze context – vooralsnog geen reden tot zorgen.

Toename overgewicht patïenten 

Van Zutphen uit haar zorgen over de toekomst. “De uitkomsten zijn niet verrassend. Overgewicht heeft op meerdere vlakken een nadelige invloed op de gezondheid.” 

Ze vreest dat de gevolgen mogelijk groter worden door een toename van overgewicht. “De onderzochte groep darmkankerpatiënten groeide op in een tijd met minder overgewicht dan nu. De huidige generatie kinderen loopt dus mogelijk nog meer risico. Preventie is belangrijker dan ooit.”