Een groep vrienden die samen eet
NIEUWS | Het eetpatroon van het individu beïnvloedt die van zijn sociale contacten. WUR-hoogleraar Kristina Thompson toont dit sociale-netwerkeffect op het eetgedrag aan met analyses van een langlopend observationeel onderzoek van Lifelines. Ze gebruikte de resultaten van twee meetpunten van 60.639 deelnemers. Het uiteindelijke doel is het bedenken van interventies die gezond eetgedrag stimuleren.
Slechts 4 procent van de Nederlanders is volledig vegetarisch. Iemand die veel omgaat met vegetariërs eet zelf ook vaker vegetarisch. De wetenschappelijke analyses van Kristina Thompson, universitair docent Health & Society aan de WUR, bevestigen deze stelling. Thompson betoogt dat sociale netwerken een grote rol kunnen spelen in het bevorderen van de transitie naar minder vleesconsumptie.
Lifelines-cohort
Ze baseert haar uitspraak op analyses die ze deed met data uit het Groningse Lifelines-cohort, een langlopend observationeel onderzoek naar gezond oud worden. Deelnemers vullen ongeveer elke anderhalf jaar vragenlijsten in en komen elke vijf jaar terug voor een gezondheidsonderzoek. Thompson gebruikte de data van 60.639 deelnemers. Deze data ging over hun eetpatroon op twee tijdspunten, gekoppeld aan ten minste een familielid van wie ook het eetpatroon bekend was. Zo kon ze veranderingen in eetgedrag over tijd analyseren en het effect van sociale netwerken daarop bestuderen.
Sociale-netwerkeffect werkt twee kanten op
Thompson licht haar resultaten toe: “Mensen spiegelen hun eetgedrag aan hun sociale netwerk en liefdespartners spelen daarin de grootste rol. Dat is niet gek: het zijn de mensen met wie je de meeste maaltijden gezamenlijk eet. Studenten herkennen dat effect vast als ze vaak samen eten met huisgenoten. Het effect werkt overigens twee kanten op: richting meer of minder vlees eten, omdat anderen in je omgeving dat doen.”
Je hebt als individu met jouw eigen gezonde eetgedrag meer invloed op anderen dan je denkt.
De kans dat iemand vegetariër bleef tijdens de hele studieduur was twee keer zo hoog wanneer zijn naasten op beide meetmomenten ook vegetariër waren. Was iemands naaste echter omnivoor op beide meetpunten, dan halveerde dat de kans dat die persoon vegetarisch at en bleef eten.
Gedrag stimuleren
Het klinkt als een open deur, maar wetenschappelijke bevestiging van vermoedens is nodig, vindt Thompson. “Het sociale-netwerkeffect op ons eetgedrag was in de literatuur nog niet bevestigd.”
Thompsons afdeling onderzoekt nu hoe ze verschillende interventies met sociale netwerken kunnen inzetten voor gezond eetgedrag en welke het meest effectief is.
Andere studies zijn bevooroordeeld
Thompon merkte op dat andere studies die zich richten op de drijfveren van vegetarische diëten vaak bevooroordeeld zijn. “In het verleden zijn er onderzoeken geweest die beweerden dat sociale netwerken ons eetpatroon beïnvloeden, maar die waren meestal uitgevoerd door bijvoorbeeld een lobbyclub of -vereniging voor vegetariërs. Zij trokken conclusies op basis van vragenlijsten die hun – relatief kleine – achterban hadden ingevuld. Dat zijn geen objectieve data. Het Lifelines-cohort is wel objectief en geeft een representatief beeld van de gemiddelde Nederlander.”
Bron: Research Online