Een negatief btw-tarief op groente en fruit: draagt het bij aan een gezonder voedingspatroon onder Nederlanders? Wel wanneer dit gecombineerd wordt met een suikertaks, zegt Lector Health & Food Feike van der Leij.
Het kabinet maakte vorig jaar plannen om de btw op groente en fruit af te schaffen, maar twijfelt nog of deze plannen moeten worden doorgezet. Volgens onderzoek in opdracht van de ministeries van Financiën en VWS zou de maatregel lastig te realiseren zijn. Daarnaast is het de vraag of het nultarief ook bijdraagt aan de gezondheid van Nederlanders. Volgens Feike van der Leij, Lector Health & Food bij Hogeschool Inholland, kan een negatief btw-tarief in combinatie met een suikertaks wel degelijk effect hebben op het consumptiegedrag van Nederlanders.
Ongezond assortiment
Onderzoek laat zien dat het assortiment van Nederlandse supermarkten zeer ongezond is: slechts 20 procent van de verkochte producten valt binnen de Schijf van Vijf. Ook heeft inmiddels meer dan de helft van de Nederlanders boven de 20 jaar overgewicht (en 14 procent ernstig overgewicht). Om deze trends te doorbreken, hebben we meer dan half werk nodig, zegt Van der Leij. “Door een suikertaks in te voeren én het btw-tarief op groente en fruit te verlagen tot ónder de 0 procent, dus een “negatieve btw,” oftewel een uit de suikertaks betaalde subsidie die zich voor de consument vertaalt in korting, kan het kabinet een schokeffect teweegbrengen in ons consumptiepatroon. We creëren zo een permanent voordeel op gezond eten en moedigen een kostenneutrale shift naar een gezonder voedselpatroon aan.”
Effectief
In het Verenigd Koninkrijk bleek alleen een aankondiging van een suikertaks al effectief: veel fabrikanten besloten door een aankondiging van belastingverhoging op suiker in 2016 om het suikergehalte in hun producten te verlagen. Volgens Van der Leij leidt belastingverlaging op gezond voedsel tot een aanzienlijke toename van consumptie. Ook kunnen veranderingen aan het btw-tarief snel uitgevoerd worden, zegt hij: de verhoging van het lage btw-tarief van 6 procent naar 9 procent in 2019 bleek de belastingdienst eenvoudig te kunnen regelen.