
Wetenschappers uit Spanje onderzochten de hersenen van tien marathonlopers met behulp van MRI-scans. Ze maakten scans vóór de race, direct na de finish, en bij sommige deelnemers ook twee weken en twee maanden later. De resultaten, gepubliceerd in het tijdschrift Nature Metabolism, onthulden een opvallend patroon.
Afname myeline in bepaalde hersengebieden
Direct na de marathon bleek de hoeveelheid myeline, het vetrijke isolatiemateriaal rondom de zenuwcellen in je hersenen, in bepaalde hersengebieden tijdelijk af te nemen. Het beschermende stofje is vooral belangrijk voor motorische coördinatie, het gebruik van je zintuigen en emoties.
In sommige hersengebieden was de myeline-afname 28 procent. Na twee weken zagen de wetenschappers al duidelijk herstel, en na twee maanden waren de myeline-waarden weer terug op het oorspronkelijke niveau.
Energiebron
De hersenen eten zichzelf tijdelijk op tijdens een marathon. Het brein lijkt zijn eigen beschermende vetlaag te gebruiken als energiebron om de race uit te kunnen lopen. Neurowetenschapper Chantal van den Berg vertelt aan RTL Nieuws dat de hersenen myeline als een soort noodbrandstof gebruiken bij extreem lange sportprestaties, waaronder marathons. "Je kan het zien als een soort isolatielaag rondom een verwarmingsbuis." Als andere energievoorraden uitgeput raken, dan kan het brein overgaan op het verbranden van myeline, dat voor bijna 80 procent uit vetten bestaat.
Implicaties voor hersenfuncties
Eerder onderzoek bij knaagdieren toonde al aan dat myeline als energie voor het brein gebruikt kan worden. Maar dit is de eerste keer dat wetenschappers aanwijzingen hebben gevonden voor dit proces bij mensen.
De onderzoekers geven wel aan dat de studie relatief klein was en dat er meer onderzoek nodig is om definitieve conclusies te kunnen trekken. Het is bijvoorbeeld nog niet duidelijk of de tijdelijke afname van myeline invloed heeft op de hersenfuncties, zoals beweging, denken of emoties. Volgens Van den Berg is het mogelijk dat je motoriek, coördinatie en sensorisch vermogen aan snelheid kunnen verliezen.
Geen reden tot paniek
Er is geen reden tot paniek, verzekert Van den Berg. Het gaat namelijk alleen om extreem lange afstanden en bij normale sportactiviteit is er weinig afname.
Zelfs bij fanatiekelingen is het myelineniveau na een paar weken alweer op peil. Met bepaalde voeding kan het niveau echter sneller herstellen. Omega 3 bevat een hele groep met vetzuren die goed zijn voor het hart, gezichtsvermogen en de hersenfunctie. "Het helpt wel om gezonde, vetrijke voeding zoals vette vis, noten en avocado te eten. Denk ook aan voeding die de zenuwcellen ondersteunt, zoals spinazie. En rust goed uit na een marathon."