Foto: Blende12, Pixabay
Gelijke gezondheidskansen voor iedereen kost 50 keer zoveel budget als nu. Dat adviseert de Raad voor de Volksgezondheid & Samenleving (RVS) aan de komende kabinetten, in wat een radicale breuk mag heten met het huidige volksgezondheidsbeleid.
Verlaging van de btw op groenten en fruit, verbod op reclame voor ongezond voedsel en invoering van een suikertaks zijn enkele van de maatregelen die de RVS aanbeveelt. Ook moeten gemeenten de bevoegdheid krijgen om het aantal snackbars en andere fastfoodzaken te beperken.
Op dit moment zijn de gezondheidskansen ongelijk verdeeld. Deze ongelijkheid groeit door de coronacrisis. Zo blijkt dat Nederlandse laagopgeleiden gemiddeld 7 jaar korter leven dan hogeropgeleide. Bovendien leeft de eerste groep 15 jaar korter in goede gezondheid. Dat zijn forse getallen.
De gezondheidsachterstanden ontstaan door een combinatie van factoren zoals werkloosheid, een laag inkomen, schulden of een ongezonde leefomgeving.
“We moeten breken met het idee dat gezondheidsbevordering alleen maar een individuele verantwoordelijkheid is, waar je als overheid niet op kan of mag ingrijpen,” zegt RVS-voorzitter Jet Bussemaker in de Volkskrant. Als de staat direct aan te spreken wordt op de aanpak van gezondheidsverschillen, is dat “een enorme stap voorwaarts”.
Om de gezondheidsverschillen te verminderen, pleit de RVS voor een langjarige aanpak (minstens 15 jaar). Naast de eerder genoemde maatregelen moet er ruimte zijn voor een totaalpakket met meer sportfaciliteiten, groene zones, maar ook meer schuldhulpverlening, het opknappen of nieuw bouwen van woningen en buitenruimte.
De RVS adviseert om te beginnen in wijken, gemeenten en regio’s waar de achterstanden het grootst zijn. Met een ‘startbudget’ van 2 procent van het budget van het Ministerie van VWS (ruim €1,7 miljard) zijn de dieperliggende oorzaken van de gezondheidsverschillen grondig aan te pakken. Het huidige budget voor het verkleinen van gezondheidsverschillen bedraagt €30 miljoen, 1,8% van de benodigde som en zodat ruim 50 keer zoveel budget nodig is.