BLOG | Laatst stond ik in de supermarkt bij het koekjesschap en pikte ik toevallig een gesprek op tussen een man en een vrouw. Ze hadden het over iets wat ik zelf natuurlijk ook allang had gemerkt: de prijzen zijn om te huilen. “Alles wordt maar duurder,” zuchtte de vrouw, terwijl ze een zak stroopwafels terugzette in het schap. “En wat zie je ervan terug? Niks, noppes, nada,” zei de man, “behalve in de wc-pot.” Ik moest gniffelen om hun rake opmerkingen.
Economisch onderzoek laat zien dat als mensen minder te besteden hebben, ze kritischer gaan winkelen. Ze kopen minder, zoeken naar goedkopere alternatieven of stellen sommige aankopen zelfs helemaal uit. Toch opvallend dat we het afgelopen jaar meer geld uitgaven aan A-merken. Dat komt door krimpflatie, je krijgt namelijk steeds minder product voor dezelfde prijs. Het blijkt dat de omzet van A-merken is gestegen, omdat de prijzen omhoog zijn gegaan. En kijk je naar chocolade, koekjes en chips, dan zijn die verpakkingen niet alleen duurder geworden, maar ook kleiner. Maar raar genoeg zijn juist van die lekkere verwenproducten meer verkocht.
Tegenwoordig moeten we allemaal wat meer op de kleintjes letten, en dat betekent dat onbezonnen winkelen – gewoon kopen waar je op dat moment zin in hebt – helaas niet meer van deze tijd is. Ons brein is van nature geneigd tot impulsieve aankopen, vooral als we honger hebben. Dit fenomeen staat bekend als het ‘depletie-effect’, waarbij fysieke honger onze mentale weerstand verlaagt en de kans op impulsieve beslissingen verhoogt. Uit onderzoek blijkt dat ook rechters beïnvloed worden door een lege maag. Onderzoekers keken naar de uitspraken van rechters gedurende de hele dag. Ze ontdekten dat rechters geneigd waren om stengere vonnissen uit te spreken vlak voor de lunchtijd. Daarom wordt er vaak gezegd: ga nooit met honger naar de supermarkt.
Je zou denken dat als je wat krapper bij kas zit, je automatisch gezonder gaat eten, omdat je bewuster bent van elke euro die je uitgeeft. Maar de realiteit is vaak anders. Onderzoek laat zien dat gezond eten gewoon duurder is. Een studie in het “British Medical Journal” laat zien dat gezonde dingen vaak meer kosten dan die snelle hap die vol zit met calorieën. Vaak zijn de goedkope, bewerkte producten vaak het makkelijkst te krijgen en te betalen. Dit zorgt voor een lastige situatie waarin minder geld niet alleen betekent dat je minder kunt kopen, maar ook dat wat je koopt vaak minder gezond is. Tijd om dit te veranderen! Maar dan moeten er zaken veranderen op het niveau van beleid. Het gaat niet alleen om het goedkoper maken van gezonde voeding, maar ook om het verbeteren van de toegang ertoe en het bewustzijn over gezonde keuzes te verhogen.
Goed dat ze de stroopwafels liet staan, dacht ik nog. Misschien kiest ze nu voor iets gezonders, maar dan moet dat natuurlijk wel betaalbaar zijn. Toch zag ik haar niet veel later bij het chips-schap staan met weer diezelfde twijfel. Zo zie je maar, goede voornemens in de supermarkt zijn één ding, maar de verleiding weerstaan als je voor het schap staat, dat is een heel ander verhaal.
