Vraag en aanbod

6 december 2022 Lisette Brink

Lisette Brink, Expert Voeding en Gezondheid Voedingscentrum, Den Haag

Mijn vader en ik zijn in het ziekenhuis. Tijdens zijn onderzoek zit ik in de koffiebar met een kop koffie. Ik klap mijn laptop open. Bij het opstarten valt mijn oog op de menukaart. Een broodje kip, gebak, een koffiekoek, appelflap, worstenbroodje en een croissant. Bijna onderaan de lijst staat ook nog een broodje gezond. Het is mij nog altijd een raadsel waarom dit ooit zo is genoemd. In de vitrine zie ik een wit broodje met een dikke plak ham, veel kaas en één dun schijfje tomaat. Maar vooral een groot en gevarieerd aanbod van koeken, snacks en gebak. Daar verbaas ik me over. Juist een ziekenhuis zou toch gezondheid moeten uitstralen?
We weten inmiddels dat eten en drinken niet altijd zo’n weloverwogen keuze is. Het is veelal gewoontegedrag. Staan er croissants op tafel, dan eet je die. Als de croissant vervangen worden door volkorenbroodjes, eet je volkorenbroodjes. Staan er snackgroenten, dan knabbel je die weg. Het aanbod stuurt wat we eten.
Waarom zie ik juist hier een ongezond aanbod? De cateraar zegt wellicht: dat is het assortiment wat de bezoekers willen. Het appelgebak vindt inderdaad gretig aftrek, zie ik om mij heen. Zijn de cateraars zich er niet bewust van de sturende werking van het aanbod? Waarom is een uitsluitend ongezond aanbod de norm? En hoe kijken de bestuurders hier tegenaan? Ik vind het vreemd dat er geen substantieel aandeel aan gezonde opties is. Zeker in een ziekenhuis waar je, naast het genezen van patiënten, ook een bijdrage levert aan het voorkomen van dat mensen ziek worden. Onder andere door meer gezondere keuzes aan te bieden.
De truc om gezonder te eten, is om de keuzes hiervoor gemakkelijk te maken. Het Voedingscentrum ontwierp de Richtlijn Eetomgevingen, die met een eenvoudige checklist laat zien hoe aanbieders van eten dat stapsgewijs kunnen doen. Goed eten in zorginstellingen moet de normaalste zaak van de wereld zijn. Het aanbieden van gezonde voeding voor patiënten én personeel draagt breed bij aan herstel na ziekte van patiënten en aan een gezonde werkomgeving. Maar de normaalste zaak is het blijkbaar nog niet. Gelukkig zie ik dat veel partijen al in de actiemodus zitten. In ‘Goede zorg proef je’, waarbij het Voedingscentrum kennispartner is, werken ziekenhuizen hieraan.
Over een gezond voedingsaanbod voor patiënten, bezoekers en medewerkers van ziekenhuizen zijn ambities vastgelegd in het preventieakkoord. Ook in andere omgevingen zoals schoolkantines en sportkantines worden stappen gemaakt. Vanuit het Voedingscentrum zien we dat de voorlopers smaak, prijs en gemak op orde hebben. Dit zijn de belangrijkste drijfveren van voedselkeuzes.
Maar toch vraag ik me af waarom nog niet alle ziekenhuizen hieraan werken. Hoe kunnen wij, of ik als consument ervoor zorgen dat de beslissers de goede kant op bewegen? Alle beetjes helpen, denk ik dan. Ik stel in ieder geval de cateraar de vraag waarom er geen gezonde opties zijn. Het is een kwestie van vraag en aanbod. Nu stuurt het aanbod de vraag, maar laten we in ieder geval een poging doen onze ‘vraag’ duidelijker te laten blijken. 

Altijd op de hoogte blijven?