Middelvinger

BLOG | Het is half zeven ’s ochtends en ik fiets in volle vaart door Haarlem. Ik heb afgesproken om voor het werk een duik te nemen in het duinmeer, maar ik ben aan de late kant. Opeens komt er een busje van links dat me bijna aanrijdt. Twee bouwvakkers op leeftijd zitten in het busje en kijken me verstoord aan. Witheet ben ik. “Mens, heb je soms last van je hormonen?”, roept één van hen.

Hormonen. Onlangs kreeg ik de opdracht om er een blog over te schrijven. Al snel werd het mijn opdrachtgever duidelijk dat het een heel complex onderwerp is. Maar mensen denken dat niet als ze op zoek gaan naar informatie over hormonen. Ze willen weten welke hormonen in de pil zitten, welke hormonen vrijkomen bij seks, en hoe je je hormonen in balans krijgt. Vragen als ‘wat doen hormonen met je’ en ‘hoe weet je of je hormonen uit balans zijn’ komen vaak voor.  
Mensen weten niet dat hormonen vanalles regelen, van groei en stofwisseling tot stemming en gedrag. Er zijn talloze verschillende hormonen, elk met hun eigen specifieke rol. Laten we beginnen met de mannelijke en vrouwelijke hormonen. Bij mannen speelt testosteron een grote rol. Dit hormoon zorgt voor de ontwikkeling van mannelijke kenmerken zoals spiergroei, lichaamsbeharing en een lagere stem. Testosteron heeft ook invloed op agressie en competitief gedrag. Bij vrouwen spelen oestrogeen en progesteron een belangrijke rol, vooral in de menstruatiecyclus en zwangerschap. Deze hormonen kunnen sterke schommelingen in stemming veroorzaken, iets wat vaak wordt aangeduid als PMS (premenstrueel syndroom). Hormonen hebben zeker invloed op onze emoties.

Naast geslachtshormonen zijn er ook andere hormonen die een grote rol spelen in ons dagelijks leven. Denk bijvoorbeeld aan cortisol, het zogenaamde stresshormoon. Dit hormoon wordt door de bijnieren gemaakt en helpt ons lichaam omgaan met stress. Sporten en hormonen zijn ook nauw met elkaar verbonden. Regelmatige lichaamsbeweging kan de productie van endorfines stimuleren, ook wel bekend als ‘gelukshormonen’. Endorfines verminderen pijn en geven je een fijn gevoel. Dit is waarom wij sporters ons na een goede training zo lekker energiek en positief voelen.

Voeding en hormonen is een ander terrein waar veel misverstanden over bestaan. Er zijn talloze diëten en supplementen die beloven je hormonen in balans te brengen, maar vaak is de wetenschap hierachter twijfelachtig. Een uitgebalanceerd dieet met voldoende voedingsstoffen is essentieel voor de productie en regulering van hormonen. Zo is bijvoorbeeld jodium nodig voor de aanmaak van schildklierhormonen, en gezonde vetten zijn belangrijk voor de productie van geslachtshormonen. Vitamine B6 speelt een rol in de productie van serotonine, wat weer invloed heeft op je stemming. Hoewel bepaalde voedingsmiddelen inderdaad invloed kunnen hebben op hormonale niveaus, zijn extreme diëten of supplementen vaak helemaal niet nodig.

Ik vond het wat ver gaan om de bouwvakkers in kwestie een lesje over hormonen te geven en ze uitleggen dat zij zelf waarschijnlijk last hadden van hun hormonen. Maar ik denk niet dat deze kerels op dat moment geïnteresseerd waren in hoe ons lichaam werkt. In plaats daarvan sprong ik op mijn fiets, sprintte weg, draaide me om en stak mijn middelvinger op. Hormonen of niet, dat luchtte wel lekker op!