Brood, de (on)bekende eiwitbron
Consumenten zijn steeds bewuster bezig met gezonde voeding en duurzame producten: minder vlees, minder suiker en meer plantaardige producten. Dat sluit aan bij de adviezen van gezondheidsautoriteiten, die een verschuiving van dierlijke naar plantaardige producten aanbevelen.
Ook wordt het vegetarische of veganistische menu steeds populairder, en de eiwittransitie krijgt meer en meer aandacht. Gelukkig hoeft het niet moeilijk te zijn om zowel gezond als plantaardig te eten, volop variatie met groente, fruit, peulvruchten, noten én brood.
Bron van plantaardig eiwit
Bruin- en volkorenbrood passen goed in een gezond én plantaardig voedingspatroon. Klassiek brood bevat geen dierlijke ingrediënten en is dus volledig plantaardig. Voor mensen die kiezen voor meer vegan producten dus zeer geschikt. In bruin- en volkorenbrood zit ijzer en eiwit, voedingstoffen die je anders ook uit dierlijke producten haalt. Daarnaast zijn graanproducten, waaronder brood, de belangrijkste bron van jodium in het voedingspatroon.
Een kleine disclaimer: Elke bakker heeft eigen recepturen, daarom is het moeilijk aan te geven dat élk brood volledig plantaardig is. Check daarom altijd goed alle ingrediënten, vraag het na bij de bakker of winkelmedewerker of ga op zoek naar een voorverpakt brood waar de ingrediëntenlijst duidelijkheid brengt. Hartige en zoete broodjes kunnen dierlijke ingrediënten bevatten, zoals ei en boter.
Leverancier van jodium
Brood draagt bij aan de nutriënteninname. Niet alleen aan de inname van koolhydraten, vezels en plantaardig eiwit, maar ook van vitamines en mineralen zoals jodium. Maar liefst 48% van de jodium die we nodig hebben, kunnen we halen uit brood. In Nederland wordt jodium toegevoegd aan bakkerszout. Al lange tijd zijn bakkers bezig met het verminderen van zout in brood, wat ook beter is voor de gezondheid. Volwassenen krijgen desondanks nog steeds voldoende jodium binnen, maar wel minder dan zo’n tien jaar geleden. Het is dan ook belangrijk om te blijven benoemen dat brood de belangrijkste bron van jodium is in het Nederlandse voedingspatroon.
Brood draagt bij aan de nutriënteninname. Niet alleen aan de inname van koolhydraten, vezels en plantaardig eiwit, maar ook van vitamines en mineralen zoals jodium. Maar liefst 48% van de jodium die we nodig hebben, kunnen we halen uit brood. In Nederland wordt jodium toegevoegd aan bakkerszout. Al lange tijd zijn bakkers bezig met het verminderen van zout in brood, wat ook beter is voor de gezondheid. Volwassenen krijgen desondanks nog steeds voldoende jodium binnen, maar wel minder dan zo’n tien jaar geleden. Het is dan ook belangrijk om te blijven benoemen dat brood de belangrijkste bron van jodium is in het Nederlandse voedingspatroon.
Volwaardig voedingspatroon
Bij een volledig plantaardig voedingspatroon moet je rekening houden met de volwaardigheid ervan, met name met betrekking tot de inname van bijvoorbeeld ijzer en vitamine B12. Ook eiwitten zijn een belangrijk aandachtspunt. Een volledig plantaardig voedingspatroon vereist tot 30% meer eiwitten dan een voedingspatroon dat dierlijke producten bevat. Daarnaast zijn plantaardige eiwitten soms minder goed verteerbaar en missen ze vaak één of meer van de essentiële aminozuren die wel in dierlijke eiwitten voorkomen.
Verschillende plantaardige eiwitbronnen kunnen elkaar uitstekend aanvullen. Granen leveren bijvoorbeeld met name methionine en zijn arm aan lysine. Bij peulvruchten is dat net andersom. De combinatie van verschillende plantaardige eiwitbronnen levert voldoende essentiële aminozuren, bijvoorbeeld volkorenbrood met een spread van peulvruchten (kikkererwten, linzen, pinda etc.).
Positief voor mens en planeet
Een gezonde en duurzame voeding is belangrijk voor zowel ons als de planeet. Onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie laat zien dat een voedingspatroon gebaseerd op voornamelijk plantaardige voeding kan bijdragen aan een gezonde leefstijl. Weinig bewerkte plantaardige voeding bevat ook een lagere hoeveelheid zout, verzadigd vet en toegevoegd suiker, en draagt zo bij aan preventie van chronische ziekten en vroegtijdig overlijden.
Naast de gezondheidsvoordelen is plantaardig eten ook beter voor het milieu. Door het verminderen van vlees- en zuivelconsumptie en het verhogen van de inname van plantaardige producten, zoals brood, kan de milieubelasting al verlaagd worden. Volkorenbrood kan daarom een belangrijke rol spelen in de eiwittransitie en bijdragen aan gezonde verduurzaming.
Broodnodige basis
Volkorenbrood is een basisvoedingsmiddel dat een belangrijk onderdeel vormt van een gezonde en duurzame voeding en bovendien een scala aan voedingsstoffen levert voor een kleine prijs.
Of je nu kiest voor een plantaardig voedingspatroon, flexitariër bent, een actieve sporter bent of een paar kilootjes wilt verliezen, volkorenbrood verdient een prominente rol in elk voedingspatroon. Het eten van slechts drie sneetjes volkorenbrood per dag verlaagt de kans op chronische ziektes. Die gunstige effecten worden toegeschreven aan de combinatie van vezels, nutriënten en bioactieve stoffen uit de hele graankorrel. Een overstap van geraffineerde graanproducten naar volkoren graanproducten is een haalbare stap in de juiste richting.
Groen verhaal
Brood komt in verschillende kleuren. Van wit tot donkerbruin. Maar stiekem is brood eigenlijk groen. Net zo groen als een krop sla. Brood is namelijk plantaardig. En dat is niet zo gek. Want net als groenten begint brood als een klein zaadje in de aarde. Het groeit en groeit tot een volkoren graan. Om vervolgens vermalen en gekneed op jouw bordje te belanden. Als een gezonde voedzame boterham. Dat maakt brood een groen begin van de dag.
Brood komt in verschillende kleuren. Van wit tot donkerbruin. Maar stiekem is brood eigenlijk groen. Net zo groen als een krop sla. Brood is namelijk plantaardig. En dat is niet zo gek. Want net als groenten begint brood als een klein zaadje in de aarde. Het groeit en groeit tot een volkoren graan. Om vervolgens vermalen en gekneed op jouw bordje te belanden. Als een gezonde voedzame boterham. Dat maakt brood een groen begin van de dag.
Tips voor plantaardig broodbeleg
Op brood hoort beleg. Er zijn diverse plantaardige opties voor broodbeleg: hummus, 100% pindakaas, noten- of peulvruchtenpasta, groentespreads, tapenades, plakjes fruit en rauwkost. Tahin - een sesampasta uit de Arabische keuken - is ook een veelgebruikt product door veganisten. Er komen bovendien steeds meer vegetarische of veganistische alternatieven op de markt. Dit maakt het gemakkelijk om af te wisselen en te genieten van een gezond en duurzaam voedingspatroon.
Op www.professionals.brood.net vindt u meer wetenschappelijk onderbouwde informatie over brood en gezondheid, handige tools en recepten voor in de praktijk. En de bronnenlijst bij dit artikel. Vraag er ook de nieuwe versie van de Broodwijzer gratis aan!
Dit artikel is geschreven vanuit ‘Brood. Goed verhaal’; een campagne bedoeld om het belang van brood te onderstrepen. De campagne, gevoerd vanuit de Nederlandse en Belgische bakkerijsector met subsidie vanuit de Europese Unie, kent verschillende pijlers. Zo worden de belangrijkste wetenschappelijke bevindingen rondom granen, brood & gezondheid verzameld en naar buiten gebracht. En is er een belevingscampagne met diverse broodverhalen. Zie www.broodgoedverhaal.nl.
Gefinancierd door de Europese Unie. De hier geuite ideeën en meningen komen echter uitsluitend voor rekening van de auteur(s) en geven niet noodzakelijkerwijs de ideeën of meningen van de Europese Unie of het Europees Uitvoerend Agentschap onderzoek (REA) weer. Noch de Europese Unie, noch de steunverlenende autoriteit kan ervoor aansprakelijk worden gesteld. Auteur: Nederlands Bakkerij Centrum, Linda van Zonsbeek (MSc Nutrition & Health).
