Eind 2020 waren er elf voorhoede ziekenhuizen die vonden dat gezond kiezen makkelijker moest worden voor de patiënten, het personeel en de bezoekers (1). En twee jaar later is het grootste deel van de ziekenhuisorganisaties (57 van de 70) en inmiddels ook 24 andere zorginstellingen aangesloten bij Goede Zorg Proef Je. Dit is een project van Alliantie Voeding in de Zorg en opgericht naar aanleiding van het Nationaal Preventieakkoord 2018 (2). De inspanningen van Alliantie Voeding in de Zorg, de aangesloten ziekenhuizen en bijbehorende cateraars laten zien dat het gezonder en duurzamer maken van een eetomgeving kan. Daarmee zijn ze een voorbeeld voor andere sectoren (3).
Goede zorg Proef je
Dat ziekenhuizen en andere zorginstellingen gefaciliteerd worden vanuit Goede Zorg Proef Je helpt natuurlijk. Wat verder helpt is dat - net als bij kinderopvang of scholen – het een setting is waar een gezond aanbod steeds normaler wordt gevonden. Een paar jaar geleden lagen in de meeste ziekenhuizen de kroketten, saucijzenbroodjes, muffins en gevulde koeken nog in overvloed in de vitrine van het bezoekersrestaurant. Een gezond en duurzaam broodje was bijna niet te vinden. Door die normverschuiving lukt het steeds makkelijker om het voedingsaanbod te verbeteren.
In het begin moest iedereen natuurlijk wennen en nog steeds zijn er gasten die mopperen, omdat ze bijvoorbeeld de dagelijkse kroket missen (niet zelden artsen, waarvan je zou hopen dat ze weten wat het belang is van gezonde voeding). Maar vaak is het een kwestie van weken waarna de gasten aan het veranderde aanbod gewend zijn en is het normaal geworden. Het is belangrijk om de medewerkers van het bezoekers- of personeelsrestaurant vanaf het begin mee te nemen, bijvoorbeeld door ze mee te laten denken over aanpassingen in het aanbod, zodat ze met trots het nieuwe aanbod kunnen uitdragen.
Het Voedingscentrum ondersteunt Goede Zorg Proef Je als inhoudelijke partner, bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van tools op de Goede Zorg Proef Je-site, waar de Richtlijn Eetomgevingen een voorbeeld van is. Maar ook door ziekenhuizen en zorgorganisaties te bezoeken. Op die manier kunnen we ophalen wat verder kan bijdragen aan het gezonder en duurzamer maken van de eetomgeving in de zorgsector. Ook proberen we te helpen daar waar organisaties aanlopen tegen barrières, zoals het moeilijk verkrijgbaar zijn van bepaalde Schijf van Vijf-producten of zoete en hartige snacks in een kleinere portie of betere samenstelling.
Volkorenbrood
Zo blijkt volkorenbrood moeilijk verkrijgbaar te zijn via de toeleveranciers van ziekenhuizen, wat vreemd is. In een willekeurige supermarkt is volkorenbrood immers eenvoudig verkrijgbaar. Ziekenhuizen slaan de handen in één en komen met een gezamenlijke oproep zodat de groothandel, waar ze door de verplichte aanbesteding moeten inkopen, moeilijk verkrijgbare producten wel in hun assortiment gaat opnemen. Deze houding “als het niet lukt, kijken hoe het wél lukt” daar kunnen alle sectoren die zich gecommitteerd hebben aan het Nationaal Preventieakkoord een voorbeeld aan nemen.
Referenties:
1. https://www.alliantievoeding.nl/nl/actueel/voorhoedeziekenhuizen-zetten-versneld-in-op-gezonde-voeding
2. https://www.rijksoverheid.nl/documenten/convenanten/2018/11/23/nationaal-preventieakkoord
3. https://www.rivm.nl/publicaties/voortgangsrapportage-nationaal-preventieakkoord-2021
Valérie Klostermann is Senior Projectmanager bij Voedingscentrum.